Quarzklippen

Medebach-Dreislar (51.150230 | 8.679418)

Mens en schepping

Rotsformatie begroeid met oude eiken en kersenbomen. Stenen getuigen van een spleet in de aarde die 50 miljoen jaar geleden werd gevormd en zich uitstrekt van Dreislar tot Polen.

Op de Quarzklippen boven Dreislar ervaar ik de schepping in snel tempo. De ondertiteling wordt verzorgd door Gerhard Brocke, houtdraaier van beroep en roeping en plaatselijk historicus in een van zijn vele erefuncties.

Terwijl we ons een weg banen tussen de struiken en met mos bedekte rotsblokken langs de rand van de klif, vertelt de 70-jarige over 70 miljoen jaar evolutie alsof hij op een natuurlijke manier commentaar geeft op pagina's in het familiealbum. Een verhaal vol spanningen en verdeeldheid. Het begint met de botsing van de continentale platen. Die scheurde een kilometerslange breuklijn in de aardkorst. Hij loopt dwars door de plek waar we nu staan. "Diep in het binnenste van de aarde borrelden hete oplossingen van 450 graden," legt Brocke uit. "Ze stonden onder grote druk en schoten als geisers omhoog door spleten." Toen begon een chemisch proces waarbij het er heet aan toe ging tussen de deelnemers (zwavel, zuurstof, water en barium). Toen de gemoederen afkoelden, bleef bariet over: prachtig kwarts.

Een goddelijke juwelenontwerper creëerde deze stenen. Sommige zien eruit als juwelen met goudkorrels. Andere zien eruit als kostbare taarten, chocolaatjes, gebakjes. Of als miniatuurlandschappen met grotten, kloven, terrassen. Een amethist omringd door kwarts laat haaientanden zien. Ik zie stenen die opgerold lijken, gebogen, omhullend, oprijzend. Deze stenen leven, ja, ze spreken. Een gevoel van ontzag overvalt me. Een gevoel van verwondering dat weet zonder te weten. Een innerlijke buiging voor iets dat zoveel ouder en groter is.

De evolutie pauzeert niet. Gerhard Brocke galoppeert door de geschiedenis van de aarde. Vertelt hoe tektonische bewegingen elders in de wereld de kristallijne spleten vulden en weer sloten. "Maar niet in Dreislar! Hier bleef een spleet open. Een klein wonder. In een klein gebied van 450 bij 350 meter lagen de kristallen net onder het oppervlak." Dat is waar we nu staan. Er groeit niet veel op de Quarzklippen, de bomen zijn vrij klein en krom, alleen spaarzame mossen en grassen bedekken de grond. "Dit ziet eruit zoals het er al duizenden jaren uitziet. De mens heeft hier nooit ingegrepen."

Maar verderop is er wel gegraven. "In ons gebied waarschijnlijk al in de Keltische tijd. Het is niet zeker." Aan het begin van de 20e eeuw kwam er echt schot in de zaak. Bariet werd ontdekt als additief voor fotopapier, voor witte verf en voor het afschermen van kamers in röntgenstralen.

Brocke leidt me de helling af. We verlaten de Unterholz en betreden een open plek. Een roodbruine rotswand ligt voor ons. Een houten hek ervoor moet een signaal zijn voor gretige stenenverzamelaars: Laat het liggen! "In 1912 werd op deze plek begonnen met het graven van tunnels. Een veelbewogen geschiedenis nam zijn loop. Wereldoorlogen, economische crises en het economische wonder kwamen tussenbeide, soms hinderend, soms helpend. Soms werd de mijn in Dreislar beschouwd als de modernste van Europa. Mensen die geïnteresseerd waren in technologie kwamen van over de hele wereld om zich te vergapen aan het ingenieuze systeem van schachten. Tunnelsystemen waarmee vrachtwagens kronkelend naar beneden konden rijden tot in het binnenste van de aarde. "Tien jaar geleden waren de afzettingen uitgeput," herinnert Brocke zich. De galerijen en gangen werden opgevuld, de ondergrondse schatkamer werd gesloten.

Tegelijkertijd werd een bovengrondse kristalwereld gecreëerd. Deze keer waren de mensen de scheppers. Brocke en gelijkgestemden richtten een sponsorvereniging op, vroegen geld aan en gingen vooral zelf aan de slag. Het resultaat is te zien in het gebouw naast de kerk waar Brocke me naartoe leidt. "Barietmuseum" staat er in rode letters boven de boogvormige toegangspoort. Grove naam buiten, wondere wereld binnen. Opnieuw kan ik 70 miljoen jaar terug- en vooruitspoelen. Vitrines vol stenen schoonheden. Een gereconstrueerde smederij. Kunstmatige tunnels. Brocke haalt cijfers als deze aan: Vrachtwagens geladen met het zware bariet in Dreislar legden de afstand aarde - maan 16 keer af. De trots op hun eigen geschiedenis is onmiskenbaar.

Auteur: Michael Gleich