Der goldene Pfad

Mindfulness en breuken (51.255445 | 8.559937)

Mindfulness en breuken

Pad (5 km) bij de overgang naar de Niedersfeld Heid met impulsen voor het ervaren van het landschap op 10 stations.

Ik heb het gevoel dat ik een beeldententoonstelling binnenstap. Een dik groen tapijt strekt zich voor me uit, onderbroken door een pad dat van expositie naar expositie leidt, de een nog bijzonderder dan de ander. Hier een trotse piramide. Daar een struisvogel. Een hofdame met sterk getoupeerd haar voegt zich bij een dansend skelet. Maar deze beelden zijn niet door een kunstenaar uit het hout gepeld, ze zijn gewoon zo gegroeid. Verfomfaaide dennen, jeneverbessen gebogen door de wind, allemaal solitaire bomen, gepresenteerd aan de wandelaar op een tapijt van heide dat groen is in de zomer en paars in de late herfst. Ze horen bij een natuurgalerij op hoog niveau: op 800 meter boven zeeniveau ligt de Hochheide bij Niedersfeld. Van de Europese bergheide, een zeldzaam landschapstype, is het met een oppervlakte van 74 hectare een van de grootste.

Tot de middeleeuwen waren bergtoppen zoals deze bedekt met dichte gemengde bossen. Grote stukken bos in het Sauerland werden gekapt voor de productie van houtskool. De hoge bomen werden opgevolgd door dwergstruiken, vooral heide. In onze tijd begonnen de bomen hun oorspronkelijke gebied terug te winnen. Maar de mensen vonden Heid mooier en noemden het natuurbehoud. De laatste machtige stammen werden geveld om te voorkomen dat ze nakomelingen zouden krijgen. Sindsdien worden alle jonge boompjes verwijderd en één keer per jaar trekt een kleine kudde heideschapen over het plateau om de vegetatie laag te houden.

Is dat natuur? Is dat cultuur? Is het goddelijke kunst? In ieder geval vormt het hoogplateau dat op deze manier wordt onderhouden de ideale achtergrond voor het Goldener Pfad, dat in 2015 werd ingehuldigd. De ontwerper, psycholoog Reinhard Schober, leidt wandelaars door 'sfeerbaden'. Op tien stations word ik uitgenodigd om de omgeving met al mijn zintuigen waar te nemen. Luisteren naar het concert van de natuur bij een clefsculptuur, mijn ogen richten op oneindigheid op het 'landschapsbalkon', nadenken over een zin van Franz Kafka op een schoolbord: 'Er is een doel, maar geen weg. Wat wij een weg noemen is aarzeling. Als ik steeds weer pauzeer, de oefeningen doe, wordt wandelen een les in 'de ziel laten wandelen'.

Vijf kilometer lang voert het pad me in wijde bogen over het heidetapijt. Het hoogste punt is ook mijn persoonlijke hoogtepunt, de 837 meter hoge Clemensberg. Op de top, zoals het hoort, met een kruis en een topboek. Ik sta op een vulkaan, een uitgedoofde vulkaan, die binnenin uit hard diabaasgesteente bestaat. Van bovenaf zie je een landschap dat landelijk en lieflijk is en tegelijkertijd vol onderbrekingen. Weiden, velden, beboste gebieden en heggen omlijsten kleine dorpjes en gehuchten. Maar net onder de Clemensberg graaft een diabaasgroeve in de aarde, ik kijk naar gladde, diepe sneden en kale rotsen. Een wond in de groene huid. Ik weet niet of de verkenners zich bewust waren van het effect van dit uitzicht op de top. Het zet veel gedachten in mij in beweging: over breuken en tegenstrijdigheden, niet alleen in het landschap, maar ook in mijn eigen leven. Over wonden die nog open zijn en wonden die al geheeld zijn. En over het wonderbaarlijke vermogen van mensen om tegenstellingen te verenigen en er iets heel nieuws van te maken. Er komt iets in me samen na de afwisselende baden van het Gouden Pad. Het voelt rond en vreugdevol.

Auteur: Michael Gleich