Ginsterkopf

Brilon-Wald / Elleringhausen (51.34316 | 8.56475)

Smal en breed

661 m hoge, panoramische heuveltop op de Rothaarsteig tussen Brilon-Wald en Elleringhausen.

Deze herfstdag begint met mist, die langzaam optrekt. De zon verschijnt, om vervolgens weer door wolken verduisterd te worden. Verwarmende stralen en koude wind wisselen elkaar vliegensvlug af. Dat deert Willi Otto niet. Hij heeft onze tocht zorgvuldig voorbereid; de route naar de Ginsterkopf op veldkaarten gemarkeerd; Wikipedia geraadpleegd voor achtergrondinformatie; een dossier met foto's van eerdere wandelingen samengesteld, dat hij aan mij overhandigt. Hij is een van die plaatsvertellers die me doen beseffen hoezeer ze de natuurlijke en culturele rijkdom van hun thuisland waarderen. Niet door bloemrijke liefdesverklaringen, maar door hun betrouwbare inzet voor de gemeenschap.

Willi ("als wandelvrienden, laten we zeggen jullie"), geboren in 1951, werkte vroeger als architect, is nu gepensioneerd en actief lid van de dorpsvereniging "Brilon-Wald aktiv e. V.". De Ginsterkopf, ongeveer 640 meter hoog, is inderdaad een plaats van de ziel voor hem. Waarom? Dat vertelt hij liever pas als we boven zijn. Voor het genot op de top komt een inspannende klim. Maar wat een prachtig pad: het is minstens zo afwisselend als het weer. Nadat we de brede bosweg hebben verlaten, gaan we bergopwaarts over smalle paadjes. Ze leiden naar een andere wereld. Tussen mistflarden verschijnen hobbits tussen donkergroene bemoste keien en verdwijnen weer in de melkachtige leegte. Boomgeesten houden de wacht. Het zachte tapijt onder onze voeten bestaat uit een mengeling van roodbruine en groene dennennaalden die ik nog nooit eerder heb gezien.

"De groene naalden zijn geen goed teken," legt Willi uit, terwijl hij me weer met beide benen op de grond zet. "De bomen worden geteisterd door schorskevers. Hun voeding verstoort de sapstroom en daarom vallen de naalden voortijdig af." Stom voor de bomen, denk ik, maar deze rood met groen gevlekte loper, uitgerold tussen de stammen, is echt een lust voor het oog. We zijn nog maar net gewend aan onze verende stappen of we bereiken rotsachtige passages. De term "klimvariant", die ik las op een bord onderaan de Rothaarsteig, lijkt me lichtelijk overdreven, maar sommige beklimmingen hebben wel degelijk een alpien karakter.

Uiteindelijk komen we uit het bos en bereiken we met een laatste klauterpartij de onbeschutte noordelijke top van de Ginsterkopf. Een ver uitzicht, we kunnen de focus op oneindig zetten. Dit is de stand waarin de oogspieren ontspannen. In het zuidwesten rijzen de Bruchhauser Steine, machtige vulkanische rotsen, op uit de zee van golvende boomtoppen. Verder naar het westen, Elleringhausen en daarachter Olsberg, met Brilon in de verte in het noorden, heldere spatten van flessengroen.

Willi komt hier maar weinig wandelaars tegen. "Als ik echt op zoek ben naar stilte, zowel uiterlijk als innerlijk, ga ik hierheen. Alledaagse zorgen vallen weg als ik omhoog loop. Het uitzicht in de verte geeft me compleet nieuwe gedachten." Daarom is dit voor hem een bezielde en inspirerende plek, ook al zou hij, gewend aan het nuchtere taalgebruik van ingenieurs, het niet zo omschrijven. En daarom maakt hij zich ook zorgen dat de stilte verloren zou kunnen gaan als de honderden mensen massaal naar de plek van de ziel komen. Zoals bijvoorbeeld het geval is bij de traditionele "Schnade". Volgens een eeuwenoud gebruik lopen inwoners van Brilon één keer per patrouille langs de grenzen van hun stad om te controleren of hun eigen grondgebied voldoende beschermd is. Het lijkt vreemd voor Willi als 3.000 wandelaars elkaar verdringen op de Rothaarsteig, zelfs als hij een van hen is. "Gelukkig loopt de Schnade hier maar eens in de tien jaar de Ginsterkopf op."

Op de Ginsterkopf besef ik hoe nauw paden en de plaatsen waar ze naartoe leiden bij elkaar horen. De stilte hierboven contrasteert met de rusteloosheid beneden in het dal. De ervaring van bekrompenheid op smalle paden vergroot het verlangen om de uitgestrektheid te verkennen. De lichtheid die ik nu voel is als een echo van de beklimming met 90 kilo levend gewicht. Het licht op de top lijkt helderder omdat we eerder door de schemering zijn gelopen. Zo bereidt het pad ons voor op het doel.

Waarom beklimmen mensen überhaupt bergen? Het biologische antwoord: het overzicht laat zien waar bescherming en voedsel te vinden zijn, waar gevaar dreigt, waar het pad verder gaat - het vergroot de overlevingskansen. De Nieuw-Zeelandse bergbeklimmer Sir Edmund Hillary, die samen met een Sherpa voor het eerst de top van de Mount Everest (8848 meter) beklom, gaf een pragmatisch antwoord. Waarom beklimt hij hoge bergen? "Omdat ze er zijn." Zelfs op de veel lagere Ginsterkopf voel ik dat er ook een spiritueel antwoord is. Veel wandelaars melden dat we op een top in contact komen met iets groters, ruimers, krachtigers. Hoogte en sublimiteit zijn neven, vergezeld van verbazing en stilte.

Auteur: Michael Gleich