Steengroeve bij de Schinkenkeller

Kirchhundem-Silberg (51.027320 | 8.025985)

Verbouwing

Kleine voormalige steengroeve begroeid met mos.

Normaal gesproken heeft Ulrike Wesely een dubbel tempo. Als cultuurmanager moet ze veel organiseren en mensen overtuigen van projecten, vandaar de tongval. Maar op een bijeenkomst om mogelijke zieleplekken te benoemen, promootte ze de steengroeve bij Silberg door precies het tegenovergestelde te doen. Ze sprak heel langzaam en zei maar een paar zinnen, met lange pauzes ertussen. Het moet ongeveer zo geklonken hebben: "Verscholen in het bos... Mysterieus met een smalle ingang... Er heerst een grote stilte... Lente, zomer, herfst en winter - de plek verandert elke keer van gezicht... Mensen worden er stiller, heel stilletjes... Ze worden ook langzamer... Ze horen hoe de natuur tot hen spreekt..." Geen van de aanwezigen had ooit van de mysterieuze steengroeve gehoord. Maar de voorstelling was zo indrukwekkend geworden en de plek zo aanwezig dat de beslissing unaniem was: er werd voor gekozen.

Vanochtend vertraagt Ulrike Wesely weer om mij de kans te geven aantekeningen te maken. Ze wil dat ik opnieuw beleef hoe ze vorig jaar de steengroeve ensceneerde onder de titel "Betoverd". We lopen bergopwaarts het dorp uit, laten de bebouwde wereld achter ons en betreden de wereld van het bos. Wesely wijst naar een boomstronk bij een splitsing in de weg: "Zie je die vrouw met die groene mantel... Dat is de verhalenverteller... Een sprookje uit lang vervlogen tijden..." Haar beschrijving is zo levendig fantastisch dat de vrouw echt aan mij verschijnt.

Even later wijst ze naar een open plek naast het pad. Een lange dame met blond waalhaar en een lange blauwe jurk komt tussen de bomen vandaan en speelt viool. De zachte bosgrond wordt een podium. De klassieke melodieën lijken exotisch nu ze hun weg naar onze oren zoeken tussen de harsachtige boomstammen, ontsnappen aan de smoking- en kledingsfeer van stijve concertavonden en zich een weg banen naar de symfonie van zangvogels, piepende takken en struiktrommels. Ik kan het allemaal horen alsof het nu gebeurt.

Bij de ingang van de steengroeve staat de bewaker. Zwarte mantel, ernstig gezicht. De gesprekken van degenen die binnenkomen vallen stil. In sommige delen van de vallei zijn de rotswanden steil en afschrikwekkend. In andere, zachtjes oplopend, als een uitnodiging om naar boven te gaan en op verkenning te gaan. In het midden ligt een vijver met donkerbruin water. Het oppervlak is bezaaid met verdorde bladeren van het vorige jaar, de diepte is ondefinieerbaar. Vormt het een hart? Of een halve maan? Ieders verbeelding bepaalt het zelf.

Verspreid achter jonge dennenbomen en dode boomstammen zitten muzikanten. Bellen, cimbalen en klankschalen worden aangeslagen en weven een tapijt van klanken dat door de groeve lijkt te zweven. De verteller maakt nog een verschijning. En dan de hoofdpersoon van de dag: stilte.

Van het betoverde terug naar het nu. Ik sta met Ulrike Wesely bij de zwarte vijver, en nadat ze me de productie zo levendig en welluidend heeft beschreven, vallen we in stilte in woordeloze overeenstemming. Ik kijk weer om me heen met een frisse blik. Donker water, lichtgroene bladeren aan de takken, bemoste stenen blokken, knoestige boomstronken die me een gerimpelde grimas lijken toe te snijden. En dan de vraag: heeft zo'n plek wel enscenering nodig? Is het niet genoeg om te kijken, te luisteren en een beetje te ontspannen, en iedereen creëert zijn eigen scenario? Kasteel voor Hollen en dwergen. Hoogtetuin van dansende feeën. Toevluchtsoord voor zeldzame diersoorten die nog nooit door mensen zijn gezien. Scène van de laatste schermutseling tussen indianen en blanke kolonisten. Operagebouw voor stille concerten voor narcissen en lievevrouwebedstro.

Tegelijkertijd bewonder ik hoe Wesely met een paar voorzichtige ingrepen het poëtisch potentieel van deze plek naar boven haalt en versterkt. Ze zet accenten en verandert de groeve in een concertzaal, verhalenruimte en bosbioscoop. En als iedereen naar huis gaat, blijven er geen sporen achter. De plek is weer van zichzelf. Stil, betoverd, een verborgen vraagteken. Klaar voor de volgende fantasie-uitbraak, door wie dan ook.

Auteur: Michael Gleich