Leisteengroeve

Diemelsee-Adorf (51.366116 | 8.793568)

Eigensinn

Eigenaardig loofbos op een leisteengroeve die meer dan 300 jaar geleden werd verlaten.

Twee mannen stonden op een rotswand, het skelet van een koe aan hun voeten, en praatten over hun leven als nietsnutten. Ze waren ongeveer even oud. De twee hadden elkaar pas een uur geleden ontmoet. Nu vroegen ze zich af hoe ze op dit onderwerp waren gekomen. Ze hadden eigenlijk alleen de leisteengroeve bij Adorf willen bezoeken. Maar het was duidelijk dat de plek niet alleen geologisch interessant was. Het bracht hen op ongewone ideeën. De mannen realiseerden zich dat hun twee vaders niet veel om hun zonen hadden gegeven. Ze werden goed-voor-niets genoemd. Een van hen leerde verschillende beroepen en maakte later carrière in het bedrijfsleven. Hij zei: "Ik realiseerde me pas toen ik ouder werd dat het er altijd om ging om mijn vader de loef af te steken." De ander werd journalist, ook hij ontdekte pas laat dat zijn vader altijd in zijn nek zat te hijgen als hij schreef; hij verzamelde onderscheidingen voor zijn reportages - tot hij totaal uitgeput was.

Ik vertel dit verhaal omdat het laat zien dat plaatsen van de ziel kunnen inspireren tot ongewone gedachten en gesprekken. In dit geval, was het de ongewone groei van de bomen rondom ons die ons deed denken aan zulke existentiële thema's? De takken van de omringende sparren zijn lichtbruin geworden na de laatste hete, droge zomers. Omdat ze slechts ondiepe wortels ontwikkelen, kunnen ze tijdens droge periodes geen diepere, vochtige grondlagen bereiken. Ze sterven van de dorst. Een soort op de stervende tak. Deze boomsoort is eigenlijk nooit inheems geweest in Sauerland. Ze werd geplant in de hoop snel geld te verdienen. Nu blijkt dat ze te kort hebben gedacht.

Zelfs de dennen, gewend aan droogte en dorst, lijden zichtbaar. Ze klauwen zich een weg naar de zuidelijke helling aan de rand van de leisteengroeve. Kreupel, gehurkt, verwrongen. Elk jaar van ontbering heeft hen een klap gegeven en ze bukken en kronkelen als een kind dat geslagen wordt. Maar ze houden stand op deze extreme plek, die kurkdroog is en waar harde wind hun vasthoudendheid op de proef stelt. Echte overlevers. Je zou het idee kunnen krijgen dat ze iemand iets willen bewijzen. Kijk hier, niets aan de hand, ik hou vol!

Ik ga de greppel in, de eigenlijke leisteengroeve. Een paar jaar geleden moet er een koe zijn gevallen. Witte botten liggen verspreid aan de voet van de rotswand, de schedel al bedekt met een fijn laagje groen mos. Hoe kort is het leven van koeien, mensen en sparren vergeleken met de geologische tijdspanne! Het grijsbruine, zeer taaie gesteente waar we nu naar kijken, getuigt van de lange adem van de geschiedenis van de aarde. Vuursteenleisteen, dat zijn oorsprong vindt in de oceaan die hier eonen geleden bestond. Koralen bouwden eeuwenlang ondergrondse bergen op met hun kalkskeletten: Riffen, de grootste structuren op aarde die door levende wezens zijn gemaakt. 380 miljoen jaar geleden warmde het water op, stierven de koralen massaal en viel het rif uiteen. De kalksteenlagen werden onder grote druk samengeperst en aangekoekt door het vuur van vulkaanuitbarstingen.

In de Middeleeuwen werd deze leisteen gedolven. Maar de leien waren dik en zwaar; alleen in tijden van nood werden er daken van huizen mee bedekt. Rond 1600 werd de mijn verlaten.

Voordat ik ga, wil ik graag een geestverwant bezoeken. Hij woont al 200 jaar in de leisteengroeve. Geen watje, deze haagbeuk. En het is ook geen beuk, maar een lid van de berkenfamilie. Zijn schors heeft een netachtig oppervlak gekregen, alsof het geweven is van dikke, groenachtige touwen. De twee hoofdstammen vertakken zich vele malen. Wat op het eerste gezicht koppig en vitaal lijkt, is eigenlijk een overlevingsstrategie. De boom is keer op keer aangevreten door schapen en moest nieuwe takken laten groeien om zich te kunnen uitstrekken naar het levengevende zonlicht. Weer een die, tegen de verwachting in, iets Werden. Ik moet lachen - bevrijd, bevrijd. Een goede plek om de oude bewijsdwang met humor tegemoet te treden.

Auteur: Michael Gleich