Nuhne-Ursprung

Winterberg (51.152367 | 8.564905)

Gescheiden - verbonden

Samenvloeiing van de Ahre en de Sonneborn tot de Nuhne. Dorpsplein met bankjes, fontein en informatieborden over de Germaanse mythologie.

Op het eerste gezicht is de Winkeln waar de Nuhne ontspringt vooral een leuke plek om uit te rusten. Ik neem plaats op een van de brede Rothaarsteig banken, gezellige openluchtbanken met uitzicht op een fontein waarin zeemeerminnen met vissenstaarten ronddartelen, sierlijk en verleidelijk, helaas van brons. Geplaveide paden vormen een vreemde ypsilon, met de verticale balk naar boven. Links en rechts stromen twee beekjes voorbij, Sonneborn en Ahre, die een soort schiereiland vormen. Hun gedempte geroezemoes smelt samen tot een cocon van geluid die alle andere geluiden dempt. Woordeloze uitnodigingen om mijn proviand uit te pakken, mijn wandelschoenen uit te trekken en mijn voeten af te koelen in het water.

Op het tweede gezicht wordt het spannend. Stevige ringbanden, vastgeschroefd op stenen blokken, vertellen verhalen uit een lange geschiedenis waarin de Nuhne een hoofdrol speelt. Het markeert al sinds mensenheugenis een grens, maar in ieder geval sinds de Middeleeuwen. Toen woonden de Saksen aan de ene kant en de Chatti aan de andere. Zoveel uit het repertoire van de machtspolitiek: ze bevochten elkaar en sloten vrede; soms had de ene kant de overhand, soms de andere; golven van verwoesting, onbedwingbare wil om weer op te bouwen. De Nuhne verdeelden zich, omdat rivieren in die tijd niet gemakkelijk over te steken waren. De Nuhne verenigde zich, omdat ze van de bron tot de monding dezelfde naam droeg voor hetzelfde water. Züschen schijnt in de Middeleeuwen aan een belangrijke transportroute te hebben gelegen, de Alte Landstraße, die het noorden en zuiden van Duitsland met elkaar verbond. Stopten hier handelaren en hele legers?

Een derde blik maakt het onzichtbare zichtbaar. Walter Peis, 80 jaar, lokaal historicus en gepassioneerd hobbyhistoricus, helpt me hierbij. Hij zorgt voor de schuur van Borg, waar de lange geschiedenis van het dorp tot leven wordt gebracht. Minstens 775 jaar, misschien zelfs 1225 jaar, afhankelijk van welke bron je gelooft. Peis heeft talloze boeken, brochures en essays geschreven. Wanneer zijn werk als fotograaf het toeliet, trad hij op als spoorzoeker en verhalenverteller. "Al in mijn jeugd werd ik gedreven door vragen: Wat was hier in het verre verleden? Waar komen we vandaan? Wat zijn onze wortels?"

Hij is vooral gefascineerd door de wereld van de Germaanse mythen. Hij is er zeker van dat Züschen al lang voor de kerstening een heilige plaats was. Hij wijst naar de kerkheuvel die het stadsbeeld domineert: "Kijk, van daaruit gezien ligt de Nuhne-Ursprung op een exacte lijn naar het oosten, in de richting van de zonsopgang. Dat had een goddelijke betekenis voor de Germanen." Nu verklaart hij de betekenis van de ongewone bestrating: het is geen vervreemde ypsilon, maar het runensymbool voor de god Nun, die de rivier mogelijk zijn naam heeft gegeven. Voor Indo-Germaanse stammen was Nun de oergod, schepper van het universum - iemand die alles uit het niets schiep.

Peis gelooft dat hij het spoor van de goden in veel oude veldnamen kan lezen. De naam "Oskuhle" is bewaard gebleven voor de Winkeln waar de twee rivieren samenkomen - een verwijzing naar Asgard, het thuis van de Asen-dynastie van goden? Peis' stem trilt een beetje - vol ontzag, meen ik te bespeuren - als hij zulke vragen stelt. Wil hij, de geboortedetective, alleen zijn afkomst terugvinden in de tijd? Of speelt ook het verlangen mee dat zijn eigen dorp een groots verleden heeft dat nog steeds relevant is? In ieder geval heeft Peis geholpen om de samenvloeiing vorm te geven als een mystieke plek. Zijn productie herinnert ons eraan dat geschiedenis een blijvende kracht heeft. En dat haar loop, ondanks al te menselijke inspanningen, onvoorspelbaar is. "De bronzen fontein symboliseert dit ook," zegt Walter Peis, "hij toont de drie Nornen, de godinnen van het lot van de Germaanse stammen. Zij stonden voor het verleden, het heden en de toekomst. Zij beheersten alle lotsbestemmingen. Niet de mensen zelf."

Ik ga zitten bij de stenen monoliet die de Nuhne-Ursprung markeert en sluit mijn ogen. Vragen komen op. Wat heb ik al in mijn hand? Ben ik klaar om mezelf in de rivier te gooien die leven heet - zonder te Wissen waar ik heen drijf? Kan ik identiteiten opgeven, net zoals Sonneborn en Ahre hun namen opgaven om op te gaan in de Nuhne? Kan ik gedachten laten stromen zonder te geloven dat ik mijn gedachten ben?

Deze plek heeft een aantrekkingskracht die me dieper en dieper voert. De vierde blik is naar binnen. Ik realiseer me: dit is een goede plek om te mediteren.

Auteur: Michael Gleich