Kirche St. Maria Magdalena

Elkeringhausen (51.204300 | 8.574155)

Genezing

Kleine dorpskerk met een ongewoon artistiek ontwerp van het interieur en de ramen uit 1999.

Ik sta voor een dorpskerk zoals er veel zijn in Sauerland. Witte muren, grijs dak, de rechthoekige toren steekt maar een beetje boven de naburige huizen uit. Maar als ik door de grijsgeschilderde toegangsdeur stap, ervaar ik een blauw wonder. En dan een rode. Ik word overweldigd door een spel van rode en blauwe tinten, een ongewone vreugde van kleur, een verrassende helderheid. De terracotta muren, die naar de hemel toe steeds lichter worden, stralen warmte en bescherming uit. Daartegenover zetten de spitsboogramen met waterblauw glas als basiskleur koelere accenten zonder koud over te komen.

In eerste instantie zie ik niet meer dan abstracte vlekken in de raamschilderingen, goudgeel, bleekwit, bloedrood, zwevend in het blauw. Pas als ik heel dichtbij kom en met verschillende hoeken speel, ontdek ik de eerste contouren. Nog dichterbij: een gezicht. Heel dichtbij: het gezicht van een mooie vrouw met een hoofdsluier. Bijna verborgen, als in een zoekplaatje. Hans Joachim Bexkens, 67, diaken van de Heilige Maria Magdalena, legt me het idee uit achter deze vorm, die meer suggestief dan onthullend is: "In het dagelijks leven worden we overspoeld met beelden. Luid, opdringerig, overvol. We wilden beelden die mensen kunnen benaderen. Als je het geduld hebt en goed kijkt, zul je verrukt zijn over de subtiliteit van de portretten."

Terwijl ik voor de ramen mediteer, komt de gedachte bij me op: er zit een realiteit achter het opvallende. Liefde op het tweede gezicht. Een kracht in de delicatesse.

Toen de kerk, gebouwd in 1863, in de jaren negentig verbouwd moest worden, mocht de hele gemeenschap van Elkeringhausen beslissen over het ontwerp. Ze stemden voor de ontwerpen van de kunstenares Anja Quaschinski uit Bonn. Doorslaggevend was "dat zij de vrouwelijkheid van de kerk benadrukte". Voor Bexkens is dit ook een uiting van waardering "voor de vele vrouwen die God overal dienen". Eeuwenlang werd in de katholieke kerk alles wat vrouwelijk was gedevalueerd, gelijkgesteld met verleiding, met Sundern. Dit omvatte ook het in diskrediet brengen van Maria Madalena, een vriendin en discipel van Jezus, als een door de duivel bezeten hoer. Bijbels onderzoek Wissen weet nu welke passages verkeerd begrepen of opzettelijk verkeerd geïnterpreteerd zijn om van een heilige een bedriegster te maken.

Deze kerk eert een vrouw die Jezus volgde en hem trouw was in het grootste lijden aan het kruis, toen de mannelijke discipelen hem in de steek hadden gelaten, en na de dood, toen de discipelen twijfelden aan de opstanding. Een kleurrijk monument voor iemand die blijft.

Drie ramen Die Linke, drie rechts: voor Bexkens markeren ze stadia van geestelijke processen die hij herkent uit zijn andere werk als aalmoezenier voor politieagenten en brandweerlieden. Hij staat hen bij na operaties die bijzonder stressvol zijn geweest, zoals ongelukken met ernstig letsel en dodelijke slachtoffers. "Als je de tijd neemt en je verdiept in de portretten, kun je een heel leven met hoogte- en dieptepunten volgen." Is het alleen dat van Maria Magdalena? Of is het ook jouw eigen leven, weerspiegeld in de blauwe foto's? Beginnend aan de linkerkant, vertellen de ramen over ernstige ziekte, in de Bijbel uitgedrukt als "bezeten door demonen"; over de ontmoeting met Jezus, die onmiddellijk een heel levenspad omgooit; over genezing en een uitstorting van dankbaarheid; over fasen van duisternis en depressie; en ten slotte, na het afscheid en de dood, over hoop en helderheid. In Hollywood zou dit een "happy end" worden genoemd. Maar waar zouden we zijn zonder dit vooruitzicht dat alles goed is of goed Werden?

Als diaken Bexkens pastorale zorg biedt aan mensen die een dierbare hebben verloren of aan politieagenten die getraumatiseerd zijn tijdens hun werk, doet hij... helemaal niets. Hij luistert alleen maar. Later, als de wonden langzaam helen, neemt hij mensen mee naar zijn kerk. Hij loopt met ze mee van raam tot raam, van etappe tot etappe van de reis. Aan de linkerkant leidt hij door het lijden, "dat deel uitmaakt van het proces", en dan, voor de ramen aan de rechterkant, "zet ik de mensen weer op hun plaats". Op deze manier wordt de kerk een therapieruimte waar geesten worden genezen, niet met beloften van een ooit. Maar op een heel praktische manier, hier en nu.

Was er ooit kritiek op de kleurenvloed? "Tijdens de overgangsperiode, toen de muren al rood waren maar de ramen nog niet blauw maar van helder glas, klaagde een vrouw tegen me: 'Ik heb het gevoel dat ik in het vagevuur zit. Nee, daar ga ik niet meer naar binnen. Even later hadden we een Benedictijner monnik te gast. Hij kende het verhaal. Aan het einde van zijn preek zei hij: 'Nou, als het vagevuur zo mooi is als deze kerk, dan weet ik niet eens of ik nog verder wil'." De dame keerde vervolgens terug naar de dienst.

Auteur: Michael Gleich