Der Goldene Pfad

Mindfulness en breuken (51.255445 | 8.559937)

Mindfulness en breuken

Parcours (5 km) bij de overgang naar Niedersfelder Heid met impulsen voor de beleving van het landschap op 10 stations.

Ik heb het gevoel dat ik een beeldententoonstelling binnenstap. Een dik groen tapijt strekt zich voor me uit, onderbroken door een pad dat van expositiestuk naar expositiestuk leidt, de een nog bijzonderder dan de ander. Hier een trotse piramide. Daar een struisvogel. Een hofdame met zeer warrig Zur Haar voegt zich bij een dansend skelet. Maar geen kunstenaar heeft deze sculpturen uit het hout gepeld, ze zijn gewoon zo gegroeid. Verfomfaaide dennen, jeneverbessen gebogen door de wind, allemaal solitaire bomen, gepresenteerd aan de wandelaar op een tapijt van heide, groen in de zomer, paars in de late herfst. Ze maken deel uit van een natuurgalerij op hoog niveau: de Hochheide bij Niedersfeld ligt 800 meter boven de zeespiegel. Met een oppervlakte van 74 hectare is het een van de grootste Europese bergheidegebieden, een zeldzaam landschapstype.

Tot de middeleeuwen waren heuveltoppen zoals deze bedekt met dichte gemengde bossen. In het Sauerland werden grote stukken bos gekapt voor de productie van houtskool. De hoge bomen werden vervangen door dwergstruiken, vooral heide. In onze tijd begonnen de bomen hun oorspronkelijke gebied terug te winnen. Mensen besloten echter dat ze Heid mooier vonden en noemden dit natuurbehoud. De laatste machtige stammen werden geveld om te voorkomen dat ze opnieuw zouden gaan groeien. Sindsdien worden zaailingen verwijderd en één keer per jaar steekt een kleine kudde heideschapen het plateau over om de vegetatie laag te houden.

Is dat natuur? Is dit cultuur? Is het goddelijke kunst? In ieder geval vormt het goed onderhouden hoogplateau de ideale achtergrond voor het Der Goldene Pfad, dat in 2015 werd ingehuldigd. De ontwerper, psycholoog Reinhard Schober, leidt wandelaars door 'sfeerbaden'. Op tien stations word ik uitgenodigd om de omgeving met al mijn zintuigen waar te nemen. Luister naar het concert van de natuur bij een clefsculptuur, richt je ogen op oneindigheid op het 'landschapsbalkon', denk na over een zin van Franz Kafka op een schoolbord: 'Er is een doel, maar geen weg. Wat wij een weg noemen is aarzeling. Als ik steeds weer pauzeer en de oefeningen doe, Werden wandelingen een les in 'de ziel laten wandelen'.

Vijf kilometer lang leidt het pad me in wijde bochten over het heidetapijt. Het hoogste punt is ook mijn persoonlijke hoogtepunt, de 837 meter hoge Clemensberg. Op de top, zoals het hoort, met een kruis en een topboek. Ik sta op een uitgedoofde vulkaan, waarvan het binnenste bestaat uit hard diabaasgesteente. Van bovenaf zie ik een landschap dat zowel rustiek en gezellig is als vol breuken. Weilanden, akkers, bossen en heggen omringen kleine dorpjes en gehuchten. Maar net onder de Clemensberg graaft een diabaasgroeve in de aarde en ik kijk neer op gladde, diepe sneden en kale rotsen. Een wond in de groene huid. Ik weet niet of de padvinders zich bewust waren van het effect van dit uitzicht op de top. Het zette veel gedachten in mij in beweging: over breuken en tegenstrijdigheden, niet alleen in het landschap, maar ook in mijn eigen leven. Over wonden die nog open zijn en wonden die al geheeld zijn. En over het wonderbaarlijke menselijke vermogen om tegenstellingen te verenigen en er iets heel nieuws van te maken. Er komt iets in mij samen na de wisselvalligheden van het Der Goldene Pfad. Het voelt rond en vreugdevol.

Auteur: Michael Gleich